Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego

O problemie alkoholu za kierownicą, co chwilę przypominają nam częste doniesienia o wypadkach z udziałem pijanych kierowców czy też przygotowywane raporty policyjne dotyczące sytuacji na drogach. O skali problemu świadczą dobitnie liczby. Co roku Policja zatrzymuję na polskich drogach ok. 200 tysięcy pijanych kierowców. W 2006 roku nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego uczestniczyli w 6 392 wypadkach drogowych, co stanowi 13,6% ogółu wypadków. W ich wyniku śmierć poniosło 710 osób, a 7 998 osób zostało rannych.

Od 2000 obowiązują przepisy, według których kierowanie pojazdami po spożyciu alkoholu powyżej 0,5 promila we krwi traktowane jest jako przestępstwo (wcześniej było wykroczeniem). Obecnie w przypadku zatrzymania, nietrzeźwemu kierowcy grozi kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do dwóch lat i grzywna do maksymalnie 720 tys. zł oraz zakaz prowadzenia samochodu nawet do lat dziesięciu. Za spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu można trafić do więzienia nawet na 12 lat. Od marca działają już sądy 24 godz., które orzekają również w przypadku zatrzymania pijanych kierowców. PBD uważa, że problem plagi pijanych kierowców wiąże się z brakiem dostatecznego i konsekwentnego egzekwowania już istniejącego prawa. Chodzi tu głównie o ograniczone możliwości Policji (niewystarczająca liczba kontroli, brak środków finansowych na wyposażenie) i orzecznictwo systemu sądowniczego (bardzo często orzeka się zawieszenie pozbawienia wolności). Obok dość niskiego poszanowania prawa przez społeczeństwo, powoduje to dodatkowe przeświadczenie kierowców, że kara za taki czyn może ich nie dotknąć, a jeżeli już ich spotka to nie jest dotkliwa. Sytuacje może więc poprawić usprawnienie pracy Policji oraz orzecznictwo sądowe będące gwarantem nieuchronności poniesienia dotkliwej kary. PDB opowiada się również za obowiązkową edukacją dzieci i młodzieży w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń, jakie niosą alkohol i narkotyki.

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają obecnie prace nad nowelizacją przepisów Kodeksu Karnego. Część z nich dotyczy kontrowersyjnych kar w przypadku zatrzymania nietrzeźwego kierowcy, które zmierzają do zaostrzenia przepisów w postaci wprowadzenia obligatoryjnego przepadku pojazdów mechanicznych na rzecz skarbu Państwa. Dotyczyłoby to sytuacji zatrzymania kierowcy znajdującego się pod wpływem alkoholu, środków odurzających lub gdyby uciekł on z miejsca wypadku. W szczególnych tylko przypadkach, np. przy niewielkim stopniu nietrzeźwości przy jednoczesnej wysokiej wartości prowadzonego samochodu, sądy będą mogły orzekać zamiast przepadku pojazdu nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Ofiarom Przestępstw.

Są to działania bardzo drastyczne, które mogą wywołać wiele utrudnień w pracy Policji (kwestia organizacji parkingów, wycen samochodów), sądów (sprawy w przypadku pojazdów na kredyt, służbowych czy też pożyczonych) i społeczeństwa (kara będzie dotykać również rodzinę kierowcy). Pomysł przepadku pojazdu nie jest nowy. W Szwecji podobny przepis funkcjonował kilka lat, jednakże zapis o przepadku pojazdów szybko wycofano. Powodem była duża liczba spraw sądowych związanych z tym przepisem. Obecnie za jazdę pod wpływem alkoholu Szwedzi mogą stracić prawo jazdy i zapłacić kary pieniężne zależne od zarobków winowajcy.

Partnerstwo apeluje do Ministerstwa Sprawiedliwości o bardzo staranne spojrzenie na zasadność proponowanych zmian i uwzględnienie wszelkich ewentualnych skutków jego wprowadzenia. Naszym zdaniem wymiar sprawiedliwości powinien skoncentrować się na wykorzystaniu już istniejących narzędzi w walce z plagą nietrzeźwych kierowców oraz na edukacji społeczeństwa o zagrożeniach związanych z jazdą pod wpływem alkoholu i innych substancji odurzających.